Μόντριαν, Πέτερ Κορνέλις

(Peter Cornelis Mondrian ή Mondriaan, Άμερσφορτ 1872 – Νέα Υόρκη 1944). Ολλανδός ζωγράφος. Σε ηλικία 20 ετών παρά τη θέληση του πατέρα του που επιθυμούσε να γίνει δάσκαλος, παρακολούθησε μαθήματα στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Άμστερνταμ όπου φοίτησε τρία χρόνια. Τα περίχωρα του Άμστερνταμ ενέπνευσαν τα νεανικά του ιμπρεσιονιστικά έργα. Οι πίνακες της περιόδου 1907-1910 διακρίνονται όμως για τους ανοιχτότερους και πιο ζωντανούς χρωματισμούς τους. Μερικές φορές μάλιστα ο Μ. περιοριζόταν στα βασικά χρώματα και τα μεταχειριζόταν χωρίς να τα αναμιγνύει. Στο τέλος του 1911 πήγε στο Παρίσι και επηρεάστηκε αμέσως από την κυβιστική ζωγραφική αλλά ο κυβισμός του, όπως διέγνωσε ο Γκιγιόμ Απολινέρ, «ήταν εντελώς ιδιαίτερος». Για τον Μ. ο κυβισμός ήταν μόνο ένα σκαλοπάτι προς την καθαρή ζωγραφική. «Ο κυβισμός – έλεγε αργότερα ο ίδιός – «δεν εκμεταλλεύτηκε τις λογικές συνέπειες των ανακαλύψεων του. Δεν ανέπτυξε την αφαίρεση ως τον τελικό σκοπό της, την έκφραση της καθαρής πραγματικότητας». Κλεισμένος στην Ολλανδία κατά τον A’ Παγκόσμιο πόλεμο, επέστρεψε στο Παρίσι το 1919. Η διαμονή ωστόσο στην πατρίδα του αποτέλεσε γεγονός θεμελιώδες για την εξέλιξη της τέχνης του. Το 1917 ίδρυσε μαζί με τον Τέο βαν Ντέσμπουργκ το περιοδικό De Stijl (Το στυλ), όργανο της ομώνυμης καλλιτεχνικής κίνησης στο οποίο συνεργάστηκε με πολυάριθμα άρθρα. Στους πίνακες αυτής της περιόδου η ανάγκη της απεικόνισης της αληθινής δομής και της καθολικής πραγματικότητας των αντικειμένων εκφράζεται με την αυστηρή και απλή διατύπωση του χρωματιστού χώρου και της ευθείας γραμμής. Από αυτήν τη βάση ξεκίνησαν, τείνοντας συνεχώς προς την απόλυτη καθαρότητα των αυθεντικών σχέσεων, οι μεταγενέστερες καλλιτεχνικές αναζητήσεις του. Το 1938 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο και το 1940 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μόνο ένα χρόνο μετά τον θάνατό του έγινε στη Νέα Υόρκη η πρώτη σημαντική έκθεση των έργων του και αναγνωρίστηκε ως ένας από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους της μοντέρνας τέχνης. «Σύνθεση – τετράγωνο αρ. 6», έργο του Ολλανδού ζωγράφου Πέτερ Κορνέλις Μόντριαν (Πινακοθήκη, Χάγη). «Σύνθεση σε σχήμα αβγού», πίνακας του Ολλανδού ζωγράφου Πέτερ Κορνέλις Μόντριαν (Πινακοθήκη, Χάγη).